Muzeum Śląskie
© Radosław Dybała

O Programie

Program został powołany przez największe ośrodki akademickie Górnego Śląska. Jego celem jest wykorzystanie wiedzy i potencjału naukowego śląskich uczelni publicznych oraz ich infrastruktury badawczej i artystycznej, do skutecznego wsparcia procesów transformacji regionu poprzez finansowanie działań naukowych ukierunkowanych na wszystkie obszary badawcze objęte programem.

O Programie

O Programie

O Programie

Program został powołany przez największe ośrodki akademickie Górnego Śląska. Jego celem jest wykorzystanie wiedzy i potencjału naukowego śląskich uczelni publicznych oraz ich infrastruktury badawczej i artystycznej, do skutecznego wsparcia procesów transformacji regionu poprzez finansowanie działań naukowych ukierunkowanych na wszystkie obszary badawcze objęte programem.

Geneza programu

Panorama Katowic
© K. Kalkowski | UM Katowice

01. Transformacja

Górny Śląsk stoi przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest wieloobszarowa transformacja energetyczna, gospodarcza, środowiskowa i społeczna, ze szczególnym uwzględnieniem transformacji gospodarki na zero emisyjną, neutralną dla klimatu. Jej skala i tempo wydają się nie mieć w historii precedensu.

03. Region

Program to również narzędzie pozwalające przedstawić zupełnie nowe oblicze regionu, w którym silna nauka i wysoki poziom kształcenia stają się jego wschodzącymi przemysłami, komplementarnie uzupełniającymi rozwijający się w ostatnim ćwierćwieczu przemysł nowoczesnych technologii w ścisłym związku z otaczającymi go instytucjami kultury i sztuki.

02. Rozwój

Gwarantem zrównoważonego rozwoju województwa śląskiego – regionu, którego specyfika i historia wymuszają jak najszybszą transformację, jest opracowanie, wdrożenie i sfinansowanie programu doskonałości naukowej śląskich publicznych uczelni jako komponentu strategicznego, uzupełniającego pozostałe kluczowe obszary interwencji w procesie sprawiedliwej transformacji.

Katowice nocą
© Radosław Dybała

01. Transformacja

Górny Śląsk stoi przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest wieloobszarowa transformacja energetyczna, gospodarcza, środowiskowa i społeczna, ze szczególnym uwzględnieniem transformacji gospodarki na zero emisyjną, neutralną dla klimatu. Jej skala i tempo wydają się nie mieć w historii precedensu.

02. Rozwój

Gwarantem zrównoważonego rozwoju województwa śląskiego – regionu, którego specyfika i historia wymuszają jak najszybszą transformację, jest opracowanie, wdrożenie i sfinansowanie programu doskonałości naukowej śląskich publicznych uczelni jako komponentu strategicznego, uzupełniającego pozostałe kluczowe obszary interwencji w procesie sprawiedliwej transformacji.

03. Region

Program to również narzędzie pozwalające przedstawić zupełnie nowe oblicze regionu, w którym silna nauka i wysoki poziom kształcenia stają się jego wschodzącymi przemysłami, komplementarnie uzupełniającymi rozwijający się w ostatnim ćwierćwieczu przemysł nowoczesnych technologii w ścisłym związku z otaczającymi go instytucjami kultury i sztuki.

Katowice nocą
© Radosław Dybała

Interdyscyplinarność
I   Współpraca

Współpraca
z kadrą naukową

Inicjatywa w znacznym stopniu przyczyni się do realizacji interdyscyplinarnych projektów badawczych, w których studenci i doktoranci będą mieli możliwość współpracy z doświadczoną kadrą naukową. Taka współpraca pozwoli na rozwój umiejętności badawczych oraz zdobycie praktycznego doświadczenia przez młodych naukowców, co wpłynie korzystnie na ich przyszłą karierę i rozwój regionu, a w dłuższej perspektywie może pomóc w zahamowaniu negatywnego zjawiska „drenażu mózgów”. Długofalowe efekty takich działań wzmocnią również wymianę akademicką i przyczynią się do stworzenia wspólnego programu kształcenia.

ZNACZENIE DLA NAUKI

Rozwój innowacji i technologii w regionie wymaga sprawnie funkcjonującego szkolnictwa wyższego zarówno w obszarze kształcenia, jak również podniesienia jakości bazy i infrastruktury badawczej. Możliwość kształcenia studentów i nowych kadr na najwyższym poziomie, atrakcyjne warunki rozwoju zawodowego w regionie oraz przestrzeń do realizacji pionierskich badań w odpowiedzi na realne potrzeby otoczenia stają się priorytetami. Program stanowi uzupełnienie działań i planów jednostek w zakresie rozwoju istniejącej infrastruktury badawczej o nowe, strategiczne inicjatywy infrastrukturalne. Ponadto aktywnie zachęca do horyzontalnej integracji inicjatyw i optymalizacji wykorzystania dostępnego potencjału intelektualnego i infrastrukturalnego partnerów programu.

ZNACZENIE DLA REGIONU

Równolegle do zachodzącej na naszych oczach transformacji energetycznej powinna nastąpić zmiana wizerunku Górnego Śląska z postrzegania regionu utożsamionego wyłącznie z dziedzictwem przemysłowym, w kierunku regionu, w którym powstają nowe technologie, tworzy się unikatową wiedzę oraz oferuje wysoki poziom kształcenia. Te procesy będą zwiększały retencję młodych ludzi oraz przyciągną nowych mieszkańców, tworząc jednocześnie dobry klimat do kreowania w regionie doliny nowoczesnej przedsiębiorczości. Dzięki wykorzystaniu zasobów wiedzy województwo śląskie ma szansę umocnić pozycję nowoczesnego regionu europejskiego, w którym konkurencyjna gospodarka będzie się dynamicznie przekształcać jako wynik odpowiedzialnej transformacji, umożliwiając mieszkańcom rozwój i oferując wysoką jakość życia w czystym środowisku.

ZAŁOŻENIA STRATEGII WOJEWÓDZTWA

Najbardziej istotne aspekty naukowe programu koncentrują się wokół zagadnień inteligentnej transformacji regionu i obejmują sześć obszarów związanych bezpośrednio lub pośrednio z założeniami Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego 2030:

01.

transformacja energetyczna

odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna i materiałowa, energetyka jądrowa, wodór, magazynowanie energii, zielona energia i zmniejszenie energochłonności

02.

zrównoważone środowisko

zielona gospodarka, czyste technologie, badania związane z jakością wód, gleb i powietrza, efekty zmian klimatycznych, bioróżnorodność i ochrona wybranych obszarów, gospodarka obiegu zamkniętego, oczyszczanie i rekultywacja terenów poprzemysłowych, ekoinnowacje

03.

tożsamość kulturowa i transformacja społeczna

rola sztuki, przemysły kreatywne, zielona i inteligentna mobilność, społeczna odpowiedzialność biznesu, zrównoważona konsumpcja i produkcja, polityki równościowe, społeczeństwo odporne na kryzysy, demokratyzacja, partycypacja, inkluzja, migracje

04.

przemiany w obrębie doskonałości naukowej

miasta nauki, wpływ nauki na gospodarkę i społeczeństwo, komercjalizacja badań, partnerstwo nauka – biznes – samorząd, otwartość danych badawczych, nowe metody ewaluacji działalności naukowej

05.

zdrowe społeczeństwo

choroby cywilizacyjne, efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia, zarządzanie chorobami przewlekłymi i zakaźnymi, biotechnologie medyczne, cyfrowe narzędzia poprawy świadomości zdrowotnej i zapobiegania chorobom, sport, ochrona danych w opiece zdrowotnej, inżynierskie wspomaganie medycyny

06.

transformacja cyfrowa

nowe technologie informacyjne i komunikacyjne, inteligentne miasta i rynki, zarządzanie danymi, cyberbezpieczeństwo, sztuczna inteligencja, design management